Tarım ve Orman Bakanımız Sayın İbrahim Yumaklı ve müteahhitlik firmalarımızın değerli yöneticileriyle birlikte, resmi temaslarda bulunmak ve Türkiye-Ukrayna Yeniden İnşa Gücü Birinci Toplantısını gerçekleştirmek üzere 13 Mart 2025 tarihinde Ukrayna’nın başkenti Kiev’e bir ziyaret gerçekleştirdik.
Bu ziyaret kapsamında Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Volodimir Zelenskiy tarafından kabul edildik; ayrıca Ukrayna Başbakanı Denis Şimal, Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Topluluklar ve Bölgeleri Kalkındırma Bakanı Oleksiy Kuleba, Ukrayna Tarım Bakanı Vitaliy Koval ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha ile resmi görüşmeler gerçekleştirdik. Ayrıca, Gagauz Türkü kanaat önderleriyle bir araya geldik ve Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenskiy’nin de katılımıyla Kırım Özerk Cumhuriyeti Müslümanları Yönetimi’nin ev sahipliğinde düzenlenen iftar programına iştirak ettik.
Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenskiy’nin liderliğinde somutlaşan iş birliği ruhunu yansıtan görüşmelerimizde, iki stratejik ortak ülke olarak Türkiye ve Ukrayna arasındaki ilişkilerin daha da güçlendirilmesini ele aldık.
Sayın Zelenskiy ile gerçekleştirdiğimiz görüşmede, Türk müteahhitlik firmalarının savaş öncesinde olduğu gibi savaş döneminde de Ukrayna’nın altyapısının güçlendirilmesine yaptığı katkılardan duyulan memnuniyet ifade edildi. Liderlerimizin belirlediği 10 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşılması amacıyla atılabilecek adımları değerlendirdik. Bu bağlamda iç onay süreci ülkemizde tamamlanan Türkiye-Ukrayna Serbest Ticaret Anlaşmasının Ukrayna’daki onay sürecinin tamamlanmasının önemine vurgu yaptık. Tarım alanındaki karşılıklı yatırımlar ve Ukrayna’nın yeniden inşa sürecindeki büyük potansiyele dikkat çektik.
Sayın Zelenskiy, görüşmemizde Serbest Ticaret Anlaşmasının kısa sürede Ukrayna tarafında da onaylanmasını beklediklerini ve bunun ticaret hacmimizi hedeflenen 10 milyar dolar seviyesinin üzerine taşıyacağına inandığını ifade etti. Ayrıca, Türk firmalarının yeniden inşa çalışmalarında öncü olacağına dair değerlendirmelerini paylaştı.
Ukrayna Başbakan Yardımcısı Oleksiy Kuleba ile görüşmemizde, yeniden inşa ve bölgesel kalkınma konularının öncelikli alanlar olduğunu, firmalarımızın hem ticaret hem de yatırım açısından Ukrayna ile iş birliklerini sürdüreceğini vurguladık. Serbest Ticaret Anlaşması ve Ukrayna Yeniden İnşa Aracı gibi mekanizmaların ilişkilerimize ivme kazandıracağını ifade ettik ve yeniden inşa projelerine ilişkin bir yol haritası oluşturduk.
Ukrayna Başbakanı Sayın Denis Şimal ile yaptığımız görüşmede, Türk firmalarının Ukrayna’nın ihtiyaç duyduğu tüm alanlarda aktif rol alabileceğine ve savaş nedeniyle tahrip olan altyapının kısa sürede yeniden inşa edilmesinde büyük katkı sağlayacağına yönelik ortak inancımızı dile getirdik. Ayrıca, tarım ve gıda güvenliği alanlarında iş birliklerinin artırılması konusunda mutabık kaldık.
Ukrayna Gagauz Türkleri kanaat liderleriyle yaptığımız görüşmede, Gagauz Türklerinin Türkiye-Ukrayna ilişkilerinde köprü rolünü sürdürmesinin önemini paylaştık ve kendilerinin gelecekte de bu ilişkilerin güçlendirilmesindeki arzularını memnuniyetle karşıladık.
Resmi temaslarımızın yanı sıra Ukrayna Başbakan Yardımcısı Sayın Oleksiy Kuleba ile birlikte başkanlık ettiğimiz Türkiye-Ukrayna Yeniden İnşa Gücü Birinci Toplantısı’nda, ülkemizin bilgi ve tecrübelerinin Ukrayna ile paylaşılması yönünde verimli değerlendirmelerde bulunduk. Toplantıda Ukrayna idareleri projelerini sundu, firmalarımız da B2B ve G2B toplantılarında başarılı görüşmeler gerçekleştirdi.
Bu kapsamda, Ukrayna'nın yeniden inşasına yönelik projelere katkı sağlamak üzere Ukrayna idareleri tarafından sunumlar yapıldı. Ayrıca firmalarımızın katılımıyla düzenlenen görüşmelerde Ukrayna ile iş birliklerimizin daha da derinleştirilmesine yönelik önemli adımlar atıldı.
Türkiye-Ukrayna Yeniden İnşa Görev Gücü toplantımız, firmalarımızın Ukrayna'nın istikrarlı ve müreffeh geleceğine duydukları inancın açık bir göstergesi oldu. Bu bağlamda, Ukrayna’nın yeniden inşa sürecine yönelik bir Görev Gücü Mutabakatı'nın yapılmasında mutabık kaldık.
Görev Gücü, 2024 yılında İstanbul’da imzaladığımız “Türkiye-Ukrayna Yeniden İnşa Görev Gücüne İlişkin Uygulama Esasları” doğrultusunda faaliyetlerini sürdürecektir.
Kiev’de ayrıca, Ukrayna’da yerleşik Türk iş insanlarımızla da bir araya geldik. Ülkenin ekonomisine ve istihdamına sağladıkları katkıların Türkiye-Ukrayna dostluğunun güçlü bir göstergesi olduğunu ifade ettik.
Ziyaretimiz kapsamında Kırım Özerk Cumhuriyeti Müslümanları Yönetimi İslam Merkezi Mescidi’nde Sayın Zelenskiy’nin katıldığı iftar programına da iştirak ettik.
2024 yılı itibarıyla Ukrayna ile ticaret hacmimiz 6,2 milyar dolar düzeyine ulaştı. Üçüncü ülkeler üzerinden yapılan yatırımlar dahil olmak üzere Ukrayna’daki toplam yatırımlarımız ise 3,5 milyar doları buldu.
Kiev ziyaretimizin, iki ülke arasındaki güçlü ticari ilişkilerin, ciddi bölgesel sınamalardan daha güçlü bir iş birliği ile çıkacağına olan ortak inancımızın ve iki ülke halkının tarihsel bağlarından aldığımız gücün bir göstergesi olduğunu düşünüyorum.
