USAID VE TÜRKİYE-KKTC’DEKİ GİZEMLİ FONLAR
TRUMP’IN USAID’İ HEDEF ALAN İDDİALARI DÜNYA GÜNDEMİNDE: TÜRKİYE VE KKTC’DEKİ DAĞITILAN PARALARIN İZLERİ NEREDE?
ABD Başkanı Donald Trump, uluslararası kalkınma yardımları adı altında faaliyet gösteren USAID’e yönelik eleştirileriyle bir kez daha gündemde. Trump, “demokrasi kisvesi” altında yürütüldüğünü iddia ettiği etnik ve dini ayrışmalarla, dünya genelinde “renkli devrimler” organize eden USAID’in ipini çekmeye hazırlandığını duyurdu.
Ancak mesele yalnızca ABD’nin iç politikası değil; bu açıklamalar, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni de kapsayan geniş bir tartışma alanını gün yüzüne çıkarıyor.
Trump, USAID’in uluslararası fonlarının yalnızca kalkınmaya değil, aynı zamanda bölgesel siyasi dengeleri etkilemeye yönelik kullanıldığını ima ederek, Türkiye ve KKTC’de doğrudan veya dolaylı olarak dağıtılan paralara dair belgelerin açıklanması gerektiğini vurguladı.
Bu iddialar, iki ülkenin de jeopolitik önemine işaret eden hassas soruları gündeme getiriyor: Demokrasi adına kimlere, hangi amaçlarla fon sağlandı..?
TÜRKİYE-KKTC’DEKİ İZLER
USAID, kalkınma ve insani yardım projeleriyle tanınsa da, çeşitli ülkelerde “siyasi müdahalelerin aracı” olduğu iddialarıyla sık sık eleştiriliyor. Türkiye ve KKTC’de USAID’in hangi projelere destek sağladığı, fonların nasıl ve kimler tarafından kullanıldığı ise kamuoyunda yeterince şeffaf değil.
Trump’ın çağrısı, bu soruların cevabını arayanlar için yeni bir başlangıç olabilir mi?
DEMOKRASİ Mİ, MÜDAHALE Mİ...
Trump’ın açıklamaları, USAID’in özellikle etnik ve mezhepsel gerilimlerin olduğu bölgelerdeki faaliyetlerine dair şüpheleri yeniden alevlendirdi. Uzmanlar, fonların görünürde sosyal projelere yönlendirilirken aslında yerel siyasi yapıları etkilemek için kullanılabileceğini belirtiyor. Türkiye ve KKTC gibi stratejik öneme sahip bölgelerde bu tür müdahalelerin ne kadar derine indiği ise halen bir muamma.
Trump, USAID’in faaliyetlerine dair belgelerin açıklanmasını isterken, bu belgelerin uluslararası ilişkilerde ciddi yankılar uyandıracağı tahmin ediliyor. Türkiye ve KKTC özelinde, bu fonların hangi sivil toplum kuruluşları veya kişiler aracılığıyla dağıtıldığına dair bilgiler, iki ülkenin iç dengelerini etkileyebilir.
YENİ BİR JEOPOLİTİK DÖNEMEÇ Mİ..?
Trump’ın USAID’e yönelik bu eleştirileri, ABD’nin dış yardım politikasında bir paradigma değişikliğine mi işaret ediyor? Yoksa bu, küresel bir hesaplaşmanın yalnızca bir parçası mı? Yanıtı belki de Türkiye ve KKTC’deki bilinmeyen fonların izini sürmekte saklı.
Hangi gerçekler ortaya çıkarsa çıksın, bu tartışma yalnızca USAID’in değil, tüm kalkınma yardım kuruluşlarının şeffaflık ve hesap verebilirlik standartlarını yeniden sorgulamamıza neden olacak gibi görünüyor.
TRUMP’IN SÖZLERİ, DÜNYA SİYASETİNİN KARANLIKTA KALAN BİRÇOK NOKTASINI AYDINLATABİLİR.
ANCAK BU TARTIŞMANIN FİTİLİNİ ATEŞLEYEN BELGELERİN AÇIKLANIP AÇIKLANMAYACAĞI VE BU BELGELERİN NASIL BİR ETKİ YARATACAĞI, ULUSLARARASI KAMUOYUNUN CEVABINI BEKLEDİĞİ EN BÜYÜK SORU OLARAK ORTADA DURUYOR.
Çetin Ay
UBA HABER MERKEZİ